woensdag 25 september 2024

De tuin in September, als de zomer nog voelbaar is en de herfst nog net niet begonnen is

 De tuin in september is toch wel iets bijzonders vind ik altijd. Je proeft de zomer nog in de tuin, terwijl het nog net geen herfst is. Alle planten die in de zomer bloeiden zijn er nog steeds, maar met iets van vergane glorie. Alles is op zijn grootst, op zijn hoogst, op zijn wildst. Snoeien doen we nu niet, ik laat alles zachtjes afsterven en ruim in het voorjaar op zodat de beestjes kunnen overwinteren. Bomen snoeien doe je nu sowieso niet, dat is over het algemeen een winterkarweitje.

Waar het nu wel een goede tijd voor is, is verplanten en delen. Ik vind geregeld zaailingen van allerlei bomen in mijn tuin die ik ofwel in potjes zet tot ze groter zijn, ofwel meteen verplaats, of op de composthoop smijt (esdoorns...). Zo heb ik een prachtige rode hazelaar achter in de tuin staan die op een dag in een randje grond bij de oprit verschenen was. Er zaten hier destijds nogal wat eekhoorns (nu niet meer, lang verhaal kort: een kavel met een prachtige notenboom in onze wijk is verkocht aan mensen die bomen haten) en ik denk dat die beestjes regelmatig nootjes begroeven voor de wintervoorraad. 


Ook vind ik zo nu en dan een eik en doordat ik een paar jaar terug het boek Wilding van Isabella Tree heb gelezen snap ik waar die vandaan komen. Dat doen de gaaien. Die eten namelijk graag de kiemblaadjes en weten dat als ze een eikel in de grond stoppen, ze een tijdje later de kiemblaadjes kunnen eten. Het grappige is dat daar het babyboompje zelf geen last van heeft. Win-win dus! Om te zorgen dat geen andere dieren de sappige kiemblaadjes te pakken krijgen, planten de gaaien ze het liefst tussen wildhagen, waar andere dieren zoals herten er bijna niet bij kunnen komen. Of dus in mijn overvolle tuin. 

Het boek is overigens een aanrader!

Maar goed, mijn eigen tuin dus. Ik heb het hele seizoen heel erg achter gelopen omdat mijn gezondheid me van mei tot augustus in de steek liet en ik precies in het groeiseizoen bijna niks in de tuin heb kunnen doen. Nou groeien de planten doorgaans vanzelf wel, maar onkruid gaat niet vanzelf weg dus sommige stukken waren aardig overwoekerd. Pas sinds een maand of zo heb ik weer wat energie om in de tuin te werken, en dit is hoe 't er momenteel bij staat. 

"Verkeerde" Oostindische Kers (ik had 'Moonlight', een zachtgele variant, gezaaid)

De lange border in de zijtuin

18 jaar oud en doet 't nog steeds


Al mijn dahlias zijn dit jaar ontzettend laat (sommige zijn nog steeds niet in bloei, hoop dat 't nog komt)

Jude the Obscure, jammer dat David Austin deze uit de roulatie heeft genomen, want hij ruikt zo heerlijk. In de achtergrond het blauw van Caryopteris

Nog een keer de lange border, herinneren jullie je de post nog toen ik 'm net had aangelegd?

Pluis genietend van de late zon

Het blauwe huisje en de cottagetuin ervoor


Close-up van de mooie Salvia Amistad van de foto erboven


Populair bij de bijen

Zicht vanuit het terras naar het tuinpad, zo mooi dat gouden zonlicht in deze tijd van het jaar



Caryopteris bloeit altijd pas heel laat, dus fijn voor de bijen als alle andere bloemen het opgegeven hebben

Malus Red Sentinel

Coreopsis 'Red Shift' is eerst nog geel, maar naarmate de nachten kouder worden, worden de bloemen rood (vandaar de naam denk ik)

Wie had dat gedacht, dat IK ooit nog eens vrijwillig oranje bloemen in mijn tuin zou zetten. Maar Dahlia Totally Tangerine is toch veel te mooi om te negeren! En aan het eind van het seizoen als de boombladeren oranje worden vind ik deze kleur ook niet meer zo heel erg misstaan.


Roos The Pilgrim bloeit altijd laat nog eens en staat mooi bij de Japanse anemonen. Klein zachtgeel roosje links is The Country Parson

Wildeve is ook zo'n roos die heel laat nog één keer mooi bloeit. Prachtige zachtroze kleur met een vleugje zalm, en ruikt erg lekker.



dinsdag 4 juni 2024

De voortuinen van Arnhem

Een tijdje geleden moest ik een paar keer achter elkaar in Arnhem zijn en ik maakte van de gelegenheid gebruik om ook eens wat flinke wandelingen te maken door deze stad. Wat me de eerste keer onmiddellijk opviel waren de groene voortuinen. Of het nou in sjieke wijken was of in wijken waarin sociale huurwoningen stonden, overal waren de tuinen overdadig en groen.

Nu weet ik dat Arnhem meedoet aan het NK Tegelwippen, wat inhoudt dat de mensen actief aangemoedigd worden hun betegelde tuinen om te toveren in meer klimaat- en diervriendelijke (en uiteindelijk ook mensvriendelijke!) groene tuinen. Het was een absolute verademing om geen één steentuin tegen te komen gedurende mijn lange wandelingen. 

Op de laatste dag heb ik mijn camera maar eens meegenomen. 




Cornus aan de linkerkant, wisteria over het grote raam, een soort sedum-achtig vetplantje aan weerszijden van het grindpad.

Kijk nou toch hoe schattig, die valerianen aan weerszijden van de ingang. E

Fluitenkruid wat lekker z'n gangetje mag gaan aan de buitenkant van het hek

Veel poezen gezien!


Kijk nou toch eens die prachtige roos. Verder allemaal makkelijke struiken.


Zo romantisch dit half verborgen zitje. Klimhortensia tegen de muur rondom het raam en grind op de grond. Veel meer is er niet nodig om een op het noorden gelegen voortuin gezellig te maken!


Overal vingerhoedskruid, ook zo'n geenwerkplant, want ze zaaien zichzelf uit en je hoeft alleen maar de uitgebloeide stengel af te knippen. Tweejarig dus het eerste jaar alleen een groene rozet. De hommels zijn er gek op!

Gezellig groen rondom het trapje.

Dit vond ik zelf een hele mooie. Zo heerlijk groen!

En kijk deze eens. Allemaal klein- en groenblijvende heesters. Wat een heerlijke verstopplek voor de vogels!

Deze huizen lagen veel hoger dan de straat dus de tuinen lagen op een flinke helling. Met laagjesbeplanting is dit opgelost. Euonymus (denk ik) onderdaan, dan varens, en bovenaan waar meer zon komt een loofboom en wisteria.

De meeste mensen in mijn dorp zouden met grof geweld al die schattige muurleeuwenbekjes van het trapje afhalen. Ik vind het een ontzettend lief gezicht zo met varentjes, klimop en geranium aan weerszijden. Het verzacht de harde betonnen traptreden zo fijn!



Hier zag je het huis amper. Wat een privacy midden in de stad!



Heel eenvoudig deze, een rand varens langs de gevel, dan een gazon omzoomd met groenblijvers en wat weinig-werk planten als vingerhoedskruid.


Zo lief dat het vingerhoedskruid gewoon door het hekje heen mag groeien. Bij ons in het dorp zou er schande over gesproken worden.


Ook weer zo'n huis wat heel hoog boven de weg stond, de voortuin stond vol rhododendrons en ander groenblijvend spul, lekker makkelijk.

Nog meer rhododendrons in de steile voortuin


Weer zo'n simpel groen alternatief voor tegels: een gazon en een boom. Meer hoeft het soms ook echt niet te zijn. Huis leek er meteen nog veel mooier door!


Deze wou zich niet laten aaien, toch snel een foto gemaakt voor hij zijn tuin in dook.

Dit vond ik één van de mooiste voortuinen. Wat een liefde. Echt een lust voor het oog. Ik bleef zo lang staan genieten dat ik misschien wel verdacht overkwam.

Of dit dezelfde tuin vanaf de andere kant is of de buurtuin kon ik niet goed zien, maar dit hele stukje was zó prachtig. Ik hoop op zulke momenten eigenlijk dat de eigenaar toevallig naar buiten komt gelopen zodat ik ze kan complimenteren met hun prachtige tuin. Is maar één keer gebeurd helaas.

Een bankje. Je hoeft er niet eens op te zitten, het straalt gewoon onmiddellijk gezelligheid uit.

Grote voortuin en wát een groen. Hoe zal het er vanuit hun huis wel uitzien. Stel je de kleur van het licht eens voor dat hun woonkamer binnenvalt. Ik ben gek op huizen met veel groen voor de ramen. Geeft zo'n aparte, knusse sfeer binnen. 

Zo gezellig dit. Ik heb echt met volle teugen lopen genieten tijdens mijn wandelingen door Arnhem.

Groen, groen en nog eens groen. Ik werd er helemaal blij van.

Ook heel veel papavers, wanneer één ze heeft gaan ze algauw de hele straat door. Fijn hè, van die makkelijke planten.

Kijk, daar staan ze al bij het volgende huis. Ook leuk zo'n groenstrook aan de straatkant van het hekje. Doet allemaal niet zo definitief aan.


Zo'n gouden regen had mijn oma in de tuin, ik hoop er altijd nog eens eentje in m'n eigen tuin te planten. Practhig als ze in bloei staan. Kijk ook eens naar de rest van de planten, allemaal hele simpele planten die gewoon zachtjes hun eigen gangetje gaan.


Dit was weer zo'n hele mooie, van sommige tuinen kun je wel zien dat er iemand woont die wat meer interesse heeft in tuinieren, of er zelfs enthousiast over is!



Zo'n lief hekje, en dan een heel simpel pad met plantjes ernaast (en groen tussen de voegen wat gewoon mág). Ik vond het op de een of andere manier heel Engels aandoen. Daar zie je ook zulke tuinen. Van die niet te formele, zwierige, overdadige, gezellige tuinen waarin alles weliswaar z'n plek heeft maar toch ook z'n gang mag gaan.
 

Super simpel, toch gezellig. Ik denk dat 't dat slingerende grindpad is wat 't net iets minder formeel maakt.

Mooie plantkeuze. Ik heb ontzettend veel inspiratie opgedaan voor mijn eigen (vooralsnog saaie) voortuin.

Er is in Arnhem zelfs een straat waar een beekje door de voortuinen stroomt!


Dat nodigt meteen uit  tot meer groen.

Al die mensen hebben een bruggetje naar hun huis, leuk hè!


Prachtige entree dit. Heel simpel en stijlvol. Zal ook wel door de mooie voordeur komen!

Overal zag je IJslandse papavers. Super makkelijk plantje en zo vrolijk gekleurd!


Kijk hier staan er ook een heleboel.

Hekje, paar vaste planten, pad van Waaltjes, en hop 't is gezellig.


Ik ben opgegroeid in zo'n soort huis maar wij hadden geen voortuin, zoiets als dit zou het eruit gezien kunnen hebben. Doet 't huis veel goed vind ik!

Rhododendrons zijn altijd een goede keus voor een voortuin. Er zijn trouwens meer kleuren dan alleen paars, ga maar eens op zoek!

Fijn als de tuin niet precies ophoudt bij het hekje. Van mij hoeft al dat strakke aangeharkte niet.

En natuurlijk weer een poes in een poortje achter een rij huizen. Zie je al dat groen dat vanuit de tuinen gewoon doorgroeit door dat paadje? Gezellig hè!


En zelfs in straten waar geen voortuinen waren, waren er altijd wel een paar stoeptegels uitgewipt voor wat groen. Wie wil er nou niet zo'n mooie klimroos tegen z'n gevel?

Ongetwijfeld zullen er wel mensen zijn die hiervan gruwen. Die denken (vaak hardop): "Maar weet je wel wat een wérk dat is?" Zulke mensen help ik graag van hun onjuiste overtuigingen af. Ik bedoel, er zijn zat onderhoudsarme planten (onderhoudsvrije zelfs), en "1x per jaar het dode materiaal afknippen" is volgens mij wel te overzien, en vast minder werk dan "elke paar weken een hele middag met een krabbertje onkruidjes tussen de stenen weghalen", en ook stukken minder ellendig voor het milieu dan "een flinke lading Roundup eroverheen dan komt het niet meer terug". 

Onderhoudsarme planten die het zonder menselijk inmengen prima doen: varens, kleine bomen zoals krentenboom, Japanse Esdoorn, lijsterbes enz. Akeleien, vingerhoedskruid, geraniums (bijv. Rozanne), IJslandse papaver (die leuke gele & oranje), hortensia's, valeriaan, rhododendrons - en laten dat nou precies de planten zijn die ik ook in al die voortuinen zag. Want ik geloof echt niet dat iedere Arnhemmer een enthousiaste tuinier is, maar ik geloof wel dat met de juiste aanmoediging en voorlichting iedereen een fijne groene (voor)tuin kan hebben!

~

(Oh, en als er mensen zijn die dit blog lezen en hun eigen voortuin tegenkomen en denken: Nou Heleen, ik vind dat niet zo'n prettig idee dat mijn tuin zomaar tentoongesteld wordt op jouw blog; prima, geef me een seintje en ik haal de foto weg. Maar toch bedankt dat ik van je tuin mocht genieten!)