Vogels in de tuin

Een tuin is er niet alleen voor de mensen. Ik probeer zo te tuinieren dat het ook aangenaam toeven is voor wilde dieren. En dat is vaak heel makkelijk, want veel van wat wij mensen mooi vinden, zoals bomen en bloemen, is voor dieren ook fijn. Ik ben vooral begaan met bijen en vogels. Bijen omdat ze zo vreselijk belangrijk zijn voor het bestuiven van onze gewassen, en vogels omdat zij goede indicatoren zijn van hoe het gaat met onze natuur, en ook gewoon omdat ik ontzettend van vogels hou. 

Musjes (huismus)

Mijn tuin is gelukkig een paradijs voor vogels, en er wonen en zingen er heel wat, maar het kan natuurlijk altijd beter. Dus ben ik eens naar een info-avond gegaan die door onze plaatselijke bibliotheek werd georganiseerd en waar wat vrijwilligers kwamen vertellen over hoe je je tuin nog aantrekkelijker kunt maken voor wilde dieren. 

Gaai

Eén van de mensen daar was tuinvogelconsulent voor de vogelbescherming. Net als de meesten van jullie had ik daar ook nog nooit van gehoord. Maar wat hij deed vond ik zó leuk! Hij komt bij de mensen thuis, beoordeelt hun tuin op vogelvriendelijkheid, en stelt vervolgens een rapport samen met tips en adviezen, specifiek voor díe tuin en aangepast aan de wensen van de bewoners, om nog meer vogels naar de tuin te lokken.

Roodborst

Nou, lang verhaal kort: ik ben sinds een paar maanden óók tuinvogelconsulent. Want wanneer ik begin te praten over tuinen of vogels... nou, daar is geen stoppen aan. En bij de vogelbescherming konden ze zo iemand wel gebruiken.

Puttertjes en sijs in de winter.

Dit betekent dat u mij kunt vinden op de site van de vogelbescherming, en als u in Enschede of omstreken woont, kan ik bij u thuis komen en u helpen uw tuin nog vogelvriendelijker te maken. Want als steeds meer mensen van hun tuinen kleine natuurgebiedjes maken, komt er steeds meer natuur in Nederland. 

De ekster broedt elk jaar in een van onze hoge oude sparren, op de foto met zijn jong (ik had meelwormen in dat schaaltje gedaan)

En wie wil er nou geen vogels in de tuin? Het is zo'n gezellig gezicht, en ze zingen zo mooi. En als je de Merlin app downloadt op je telefoon, die vogelgeluiden herkent, zul je zien dat er misschien wel veel meer vogels in je tuin wonen dan je in eerste instantie dacht. Sommige vogels zijn er wel, maar laten zich zelden zien. Vrijwel iedereen ziet merels, vinken en mezen in de tuin, maar vogeltjes als de zwartkop en de heggenmus zijn schuwer en zie je bijna niet. Maar de app herkent hun lied wel, dus dan kom je erachter dat ze wel degelijk in je tuin zitten.

Kneu op het dak, ik hoorde hem altijd wel maar herkende het zachte, wat rommelige deuntje niet. De app wel.

Elke morgen, en dat is makkelijker nu het zo laat licht wordt, leg ik terwijl ik me aankleed mijn telefoon bij het open slaapkamerraam, en laat hem luisteren naar de vogels in mijn tuin.

De "oogst" op een willekeurige zondagmorgen

Zo ben ik er kortgeleden achtergekomen dat ik het goudhaantje in mijn tuin heb. En dankzij de app wist ik ook wáár in de tuin, want hij hoorde hem alleen achter in de tuin bij de twee grote sparren. 

Het goudhaantje in de spar achter in mijn tuin

Inmiddels heb ik in mijn tuin rond de dertig soorten waargenomen, en daar ben ik heel blij mee en trots op, want het betekent vast dat ik iets goed doe!

En wat zijn nu de kenmerken van een vogelvriendelijke tuin?
Hier een korte lijst van zaken die een tuin aantrekkelijk maken voor vogels:

• Water: een vijvertje met natuurlijk aflopende randen, of een vogeldrinkschaal
• Gazon: er leven dieren in de bodem, en als er wilde bloemen in groeien trekt dit insecten aan.
• Rijke variatie aan bloeiende (inheemse) planten waar rupsen, bijen, vlinders en andere insecten op af komen
• (Inheemse) planten en struiken, bomen met bessen of noten
• Struiken met doornen en stekels
• Hagen in plaats van schuttingen
• Maximaal 1/3 van de tuin bestraat
• Kale muren zijn begroeid
• Rommelhoekje/takkenhoop/composthoop
• Nestkastjes
  

Kort samengevat noemen we dit de vier V's:

1. Voedsel
2. Veiligheid
3. Voortplanting
   
4. Variatie

Zich wassende roodborst

Hoe je dit precies in het kader van jouw eigen tuin kunt bewerkstelligen kan een tuinvogelconsulent je vertellen. Waar die boom nou moet komen te staan, welke inheemse planten het best in jouw grondsoort gedijen, waar het nestkastje het best kan hangen, welke klimmer tegen je muur als je kinderen hebt, wat voor struik het doet op een plek die bijna geen zon krijgt, enzovoorts. 

Voor wie meteen enthousiast is geworden is hier de link van de vogelbescherming. Het oranje vlak linkt naar een kaart van Nederland waar je de tuinvogelconsulent in jouw stad of regio kunt kiezen.

Voor de volledigheid hier de link naar de Merlin app voor Android en Apple

Hieronder nog wat foto's die ik in de loop der jaren heb gemaakt van vogels in de tuin 

Kauw

Tjiftjaf

Ik heb zelfs de kleine bonte specht in mijn tuin 

Mussen en sijzen doen zich tegoed aan de zaden. 's Winters voer ik bij met gepelde zonnebloempitten, dit scheelt de vogels weer de energie van het pellen. 

Nog een keer de putter (ook bekend als distelvink) omdat ze zo mooi en kleurig zijn

Elk jaar worden er heel wat jonge mezen grootgebracht in mijn tuin

Kleumende vink. 

Glanskopmees

Nog meer sijsjes

Er zitten veel huismussen in mijn tuin, blijkbaar vinden ze  het hier fijn!

Grote bonte specht komt graag in de sparren

De groenvink of groenlink zie ik vooral in de winter

De houtduif 

Als het goed koud is is het vaak vechten bij de voedersilo's
(nergens voor nodig want ik vul ze geregeld bij)

Nog een keer de roodborst omdat hij zo fotogeniek is

Meneer Vink

Soms houden vogels er hun eigen voorkeuren op na. Deze nestkast, geïnstalleerd aan de pergola door de vorige bewoner, voldoet aan geen enkele eis die de vogelbescherming stelt. Hij hangt zo laag dat onze katten erbij kunnen, hij staat vol op de wind, het is vlak bij waar wij constant zitten en lopen... en toch heeft de pimpelmees er tot nu toe elk voorjaar een nest jongen in grootgebracht!

Merels hebben doorgaans twee, drie nesten per jaar in mijn tuin

Helaas zijn dit allemaal foto's van vorig jaar want dit jaar heerst er een merelziekte die de populatie flink heeft uitgedund.

Af en aan vloog hij met snavels vol wormen en rupsen voor zijn kinderen

De merel is erg blij als je een doorgesneden appeltje op de grond legt

        

Sommige winters komt de keep op bezoek. 

Ze komen meestal in kleine groepjes. Wat zijn ze mooi hè!

Als het koud is zijn vogeltjes zo grappig dik omdat ze hun veren opzetten. 

Koolmees woont ook het hele jaar rond in mijn tuin.

En dan nog deze tip:

Als ik mijn kat geborsteld heb doe ik haar haren in een houder voor de vogeltjes, ze bekleden hun nestkasten er graag mee! Lekker zacht en warm!

Bijzondere gasten in de tuin:

Ransuil

Elke lente vliegen de kraanvogels recht over mijn huis op weg naar het Oostzeegebied

Een erg hongerige fazant tijdens een koude winterdag

De groene specht laat zich weinig zien maar is makkelijk te herkennen aan zijn lachende geluid

Koperwiek, een wintergast

En tja, deze komt dan natuurlijk ook naar je tuin. De sperwer doet zich graag tegoed aan kleine vogeltjes, en als er dan in een tuin gevoederd wordt weet hij precies waar hij die kan vinden. Ik kon helaas geen betere foto maken want hij was ook zó weer weg. 

(Alle foto's in deze post zijn door mij gemaakt in mijn tuin)