Omgekeerd tuinieren

De meeste mensen pakken het zo aan: ze hebben een kaal stuk grond en zetten daar planten in. De jaren daarna besteden ze een heleboel tijd aan het schoffelen van de zwarte grond ertussen.

Onze nieuwste border. Ik moet er niet aan denken dat ik hier jarenlang tussen zou moeten schoffelen tot de planten eindelijk groot genoeg zijn.

Ik pak het precies andersom aan. Ik zorg om te beginnen dat er nergens tussen de nieuwe aanplant meer zwarte grond te zien is.

Daarom heb ik er van alles tussen gezaaid, en zo ziet het er een maand later uit.

Dat doe ik door het zaaien en planten van vele weefplanten, zoals Verbena bonariensis, vingerhoedskruid, grasklokjes, akeleien, juffertje in 't groen, slangenkruid, komkommerkruid, papavers, noem maar op.

Door deze fleurige helpers blijft er voor onkruid maar weinig plek over, en dat komt mooi uit, want ik ben een luie tuinier.

De zelfontwerpende tuin die z'n eigen gang gaat. Ik ben nauwelijks nodig. Ik doe alleen wat correctiewerk.

Slangenkruid

Borage/Bernagie/Komkommerkruid

Juffertje in 't groen

Papaver

Dit is de zijtuin, waar nog vaste planten bij moeten staan, maar vooralsnog vind ik het prima wat de tuin hier zelf op bedacht heeft. En geloof me, onkruid wieden in dit stuk kost me misschien een minuut per dag. Er komt niets tussen!

Deze planten staat het ook helemaal vrij zich naar believen voort te planten in mijn tuin. Die vrijheid heeft twee kanten; aan de ene kant kan het zomaar zijn dat je tuin op een dag helemaal vol staat met vingerhoedskruid (of akeleien, of slangenkruid, of grasklokjes)...
 

Zoals in mijn tuin gebeurde in 2015

...maar aan de andere kant biedt dit enorme mogelijkheden. Planten die je teveel hebt en die je niks gekost hebben omdat ze er zelf voor hebben gekozen daar te gaan staan, kun je eruit trekken.

en zeg nou zelf, zulke combinaties bedenk je zelf toch niet snel?

Een paar jaar geleden ben ik begonnen alle blauwe grasklokjes te verwijderen, er staan nu bijna alleen nog witte. Alleen in de blauwe border heb ik blauwe laten staan (zie foto hierboven)

Nou zou je misschien zeggen: is het niet veel handiger om al bij voorbaat te zorgen dat ze er niet komen te staan? En dan zeg ik: nee.
Want een plant die zelf zijn plekje uitkiest, doet dat beter dan wij mensen dat ooit zullen kunnen. Alleen de zaden die op de beste plaatsen ontkiemd zijn, redden het tot volwassen plant.

Vingerhoedskruid dat tot in de bomen groeit

Scharlei van anderhalve meter hoog

De truc is nu ook om niet alle nieuw opgekomen zaailingen te verwijderen, maar alleen degene op de plekken waar je ze niet wilt hebben. Zo haal ik al jaren vingerhoedskruid langs de randen van mijn borders weg, maar laat ik ze achteraan of juist in het midden staan. Dat levert een mooie achtergrond op voor de vaste planten die ervoor staan, en hoogteverschil geeft diepte aan de tuin.

Vingerhoed als achtergrond

Vingerhoed midden in de border voor diepte

Een enkele vingerhoed op de voorgrond om het uitzicht wat spannender te maken

Ook margrietjes en prikneuzen mogen zelf weten waar ze gaan groeien. Waar ik ze niet wil hebben, haal ik de rozetten weg.

Een andere tip die ik iedereen kan geven: wacht met het uittrekken van onkruid en andere ongewenste planten tot ze wat groter zijn. Dat scheelt gepriegel en zwarte nagels, bovendien zijn jong onkruid en jonge gewenste planten soms niet van elkaar te onderscheiden, en iets grotere planten (10-20 cm, in elk geval voordat ze bloeien) kun je er vaak eenvoudiger uittrekken. Dit geldt alleen niet voor distels en brandnetels, die adviseer ik zo snel mogelijk weg te halen - ze zijn dan ook nauwelijks met iets anders te verwarren.